Vakantie 2005. Het Loiredal in Frankrijk.
Château de Villandry
Op de binnenplaats van dit kasteel werden we verwelkomd door een prachtig boeket pompoenen, een kleurrijk geheel van 2,5 meter hoog. Villandry werd in 1536 gebouwd door Jean le Breton, toenmalig minister van Financiën onder koning Frans I. Hij maakte toen een middeleeuwse vesting met de grond gelijk, waarvan alleen nog de donjon bestaat. In 1754 kwam het kasteel in handen van de markies van Castellane, afstammeling van een Provençaalse familie. Hij richtte het in naar de comfortnormen van de XVIIIde eeuw. In 1906 kocht dokter Joachun Carvallo het kasteel. Hij is de overgrootvader van de huidige eigenaar. Joachim Carvallo ontwierp de Franse tuinen, in de stijl van de XVIde eeuw en in harmonie met de architectuur van het kasteel. In elke kamer heb je een ander uitzicht op de omgeving.
In deze salon werden de gasten van Villandry ontvangen. Hij is ingericht met meubels uit de XVIIIde eeuw.
Markies van Castellane richtte
deze eetkamer in volgens de XVIII-eeuwse smaak; de vensteropeningen kijken uit
op de siertuinen die leken op ware "openluchtsalons". Het houtwerk
in Louis XV stijl komt in de plaats van de tapijten en het parket moest plaats
maken voor een marmeren vloer.
Hieraan voegt hij uit zijn geboortestreek, de Provence, nog een marmeren fontein toe. Daar tegenover plaatst hij een kachel in geglazuurd terracotta. Deze kamer werd in 1934 tot beschermd monument verklaard.
De keuken werd gerestaureerd en
voor het publiek geopend in 1999; ze bevat nog alle toenmalige
gebruiksvoorwerpen: koperen potten en pannen. Let op het opwindbare automatische
draaispit.
De keuken is de enige rustieke ruimte in het kasteel, met haar terracotta vloertegeltjes, haar indrukwekkende schouw en haar muren in zichtbare steen. Het brood was versgebakken en nog warm, het rook hier heerlijk.
Schitterende boeketten versgeurende bloemen stonden in de diverse kamers.
Het lijkt wel vuurwerk met die gele bloemen ertussen.
Een bed met een hemel, we mochten niet even gaan liggen.
Een schilderij.
Hier en daar staan foto's van de bewoners van dit kasteel, en ook hier weer prachtige bloemen. In 1906 werd dit kasteel gekocht door Dr. Joachim Carvallo, geboren in Spanje in 1869, overgrootvader van de tegenwoordige eigenaar. Hij liet zijn briljante wetenschappelijke loopbaan bij professor Charles Richet, Nobelprijswinnaar in 1913, in de steek en besteedde al zijn energie aan Villandry. Zo redde hij het kasteel dat op het punt stond gesloopt te worden; ook legde hij de tuinen aan die we vandaag nog kunnen bewonderen en een harmonieus geheel vormen met de architectuur in renaissancestijl. Joachim Carvallo was ook de stichter van de "Demeure Historique", de eerste vereniging van eigenaars van historische kastelen. Hij was een echte pionier die zich inzette om deze monumenten voor het publiek toegankelijk te maken.
Dit plafond komt uit het
paleis van de hertogen de Maqueda dat in de XVde eeuw gebouwd werd in Toledo. In
de hoeken van deze woning bevonden zich vier salons, elk met een koepel met
cassettes in veelkleurig en verguld hout. Het paleis werd vernietigd in 1905 en
drie van deze plafonds zijn nu te zien in de grote internationale WA musea. Het
vierde plafond bracht Joachim Carvallo in 3600 stukken naar Villandry. Hij
werkte er een jaar aan om deze grote puzzel opnieuw te leggen.
Het Spaans-Moorse plafond (stijl mudejar) werd gebouwd door Moorse ambachtslui in opdracht van Spaanse werkgevers, en verenigt belangrijke decoratieve elementen van de christelijke en Moorse kunsten. De franciscaanse koorden, de schelpen van St.Jakob van Compostela, de bloemendecors en de heraldische wapenschilden van de soevereinen verenigen zich met het lofwerk, de vergulde versiering en de Arabische inscripties.
De koetserij en de woningen voor het personeel, vooral tuinmannen, zal straks blijken. En natuurlijk een echte slotgracht.
Guignol is de Franse Jan Klaassen, een figuur die rond 1800 is ontstaan. Een echte ouderwetse poppenkast en een behendigheidsspel, je moet zware metalen schijven in vakjes mikken, staan hier mooi te wezen. En dan nu de tuinen.
De vier bedden op deze
foto hebben een zinnebeeldige betekenis. Zij vormen de "liefdestuinen".
Rechtsboven "Tedere liefde" die gesymboliseerd wordt door vier roze
harten die in de hoeken gescheiden worden door de vlammen van de liefde. In het
midden ervan maskers die tijdens bals werden gedragen om alle
gespreksonderwerpen mogelijk te maken, van de meest ernstige tot de meest
lichtzinnige. Linksonder "Wispelturige liefde" de vier waaiers in
de hoeken zijn het symbool van de wispelturigheid van de gevoelens. Tussen deze
waaiers in, de horens van de bedrogen liefde en in het midden, liefdesbrieven of
minnebriefjes die door de lichtzinnige vrouw aan haar minnaar werden gestuurd.
De overheersende kleur in dit vierkant is in de lente geel, het symbool van de
bedrogen liefde.
Een strak aangelegde groentetuin met leuke trapvormige bedden ertussen.
Hier de muziektuinen, de grote driehoeken stellen lieren voor, met ernaast harpen en tenslotte kandelaars om de partituur te verlichten. Kan iedereen dit vinden?
Tussen het kasteel en het dorp ligt de renaissance moestuin. Deze tuin bestaat uit negen vierkanten –hier zien we er een van- waarvan de afmetingen precies eender zijn, maar met telkens een verschillend geometrisch dessin. In deze bedden staan groenten met afwisselende kleuren (het blauw van prei, het rood van kolen en bieten, jadegroen van wortelloof), waardoor het geheel op een veelkleurig dambord lijkt.
De talrijke kruisen in de moestuin van Villandry herinneren ons aan deze monachale oorsprong. Bovendien voegden de monniken er graag stokrozen aan toe om de moestuin wat op te vrolijken. De stokrozen, die symmetrisch geplant werden, zijn volgens een oude traditie een zinnebeeldige voorstelling van de monnik die zijn tuintje omspit.
De oorsprong van de moestuin dateert uit de Middeleeuwen. In hun abdijtuinen plantten de monniken hun groenten graag in bedden met geometrische vormen.
Dan nu enkele technische details over deze moestuin. Elk jaar vinden twee aanplantingen plaats: een in de lente, die van maart tot juni duurt, en een 's zomers, die van juni tot november duurt. Per jaar wordt een veertigtal groetensoorten gebruikt die tot acht plantenfamilies behoren. Uiteraard treffen we hier geen aardappelen aan: die zouden in deze 16de-eeuwse tuin niet thuishoren. Bij elke aanplanting worden de groenten anders geschikt, rekening houdend met, enerzijds, de harmonie van de kleuren en vormen, en anderzijds met het drieslagstelsel, waardoor de uitputting van de aarde wordt vermeden. De irrigatie gebeurt met een onderaards sproeisysteem.
Vanaf het dak van het kasteel
hebben we veel foto's gemaakt. Hieronder een aantal die mooi zijn om te zien
maar geen tekst nodig hebben. Goed te zien is dat de buskushagen verschillende
kleuren groen vertonen, een duidelijk teken dat de planten niet allemaal even
oud zijn. De tuinen vertegenwoordigen ontzettend veel werk. De 1260 lindebomen
bijvoorbeeld, worden met de hand gesnoeid. Hiervoor zijn vier maanden lang vier
mensen nodig. Alle buksushagen uit de verschillende tuinen samengenomen
vertegenwoordigen een lengte van 52 km. Het onkruid wordt volledig met de hand
gewied, omdat buksuswortels bijzonder gevoelig zijn. Ieder jaar komen er 250.000
bloemen en groenten aan pootgoed uit de kassen om vervolgens in de tuinen
geplant te worden.
Boven de siertuin, aan de
uiterste zuidkant van het landgoed, ligt de Watertuin.
Deze tuin, die op het Klassieke tijdperk is geïnspireerd, ligt rondom een
grote waterpartij in de vorm van een spiegel in de Lodewijk XV-stijl en is
omringd door een "groen klooster", een ideale plaats voor de
kasteelheer om uit te rusten en te mediteren.
In het prieel gebruikten we de thee, een oud Frans gebruik, later overgenomen door de Engelsen.
De zwaan, die in zijn eentje in de grote vijver zwom, maakte het beeld compleet.
Tussen de moestuin en de kerk ligt, zoals in alle tuinen uit de Middeleeuwen, een tuin met romatische en geneeskrachtige kruiden.
Hier groeien een dertigtal variëteiten van deze heilzame planten, die onze voorouders als onontbeerlijk voor het gezinsleven beschouwden.
In de tuin is een route van vele honderden meters lang waar je heerlijk in de schaduw van de druivenplanten kunt lopen, en je kunt begin september zoveel druiven eten als je wilt, en het is nog goed voor de dorst ook.
Deze twee tuinvrouwen oogstten de pompoenen. Die hoed was geen luxe, de zon brandde flink.
Een rijke oogst vonden wij. Veel ervan stond voor de bezoekers klaar om gratis mee te nemen, wij kozen een tomaatje.
Een enorme hoeveelheid van deze groente, vier hoeken vol, en we hadden geen idee wat het is.
Hier een close-up van dit gewas, stuur even een mail als je weet wat dit is. (Update: De vader van Marion vond dit plantje aan de hand van een telefonische beschrijving -hij heeft geen internet- in één van zijn vele plantenboeken. Het is Capsicum, dat een grote familie is, waaronder de paprika en de spaanse peper.)
Ook dit kasteel staat, zoals het in die tijd gebruikelijk was, in het water om bestorming ervan te bemoeilijken.
En in dat water zwom vis, veel vis, die natuurlijk ook heel goed te eten is, alles lijkt functioneel te zijn op dit landgoed.
De vis lijkt hier op het water te zwemmen en vangen zal niet lastig zijn als er plotseling gasten komen eten.
Met nog even een laatste blijk op dit fraaie kasteel met zijn unieke tuinen namen we er afscheid van, weer een ervaring rijker.
Meer foto's van de vakantie: